مبانی نظری کارافرینی سازمانی

1- کارآفرین سازمانی

کارآفرینی نیازی به فعالیت فیزیکی خاص ندارد و هر محیط اجتماعی دارای روش ویژهای برای کارآفرینی است. یک سازمان میتواند محیطی را فراهم کند که در آن همه اعضا بتوانند در امور کارآفرینی شرکت کنند. بسیاری از افرادی که از کار در سازمانها خودداری میکنند و سازمانی جدید برای خود تشکیل میدهند، بیانگر این واقعیت تلخ است که که اکثر سازمانها قادر به ایجاد محیط کاری مناسب برای کارآفرینان نیستند. البته برخی افراد هم بنابر سلیقه و خواست خودشان سازمان را ترک میکنند و شرایط محیطی درون سازمان برای آنها مهم نیست. اما بسیاری از افراد اگر دارای پشتیبان مناسب باشند، در سازمان خواهند بود. یک سازمان که چنین محیط داخلی ایجاد میکند، سازمان کارآفرینی در نظر گرفته میشود. البته، حضور کارآفرینان در سازمانها، کارآفرینی یک سازمان را منعکس نمیکند (گیل و پوتوژگ[1]، 2017: 1034). مهمترین نتیجه کارآفرینی سازمانی در بلندمدت به دست میآید. این نتیجه درازمدت یک موضوع بسیار مهم در جهان غیر پایدار است، که این سیستم اقتصاد جهانی اهمیت رقابت در این حوزه را بیش از پیش روشن کرده است. سازمانهای کارآفرینی جدید نسبت به سازمانهای قدیمی برای ورود به عرصهی رقابت مجهزترند و میتوانند سریعتر و موثرتر به تغییرات محیطی خارجی پاسخ دهند. تغییرات در محیط ریشههای متنوعی دارند که از آن جمله میتوان به رقبا، مشتریان، تامینکنندگان، فنآوریهای در حال ظهور، نهادهای دولتی و نهادهای سیاسی اشاره کرد (فراندو و مک میلین[2]، 2015: 14).

[1] Gil and Potoczek

[2] Fernando and Mcmillin

16-1- پیشینه خارجی:

دارادکه و منصور[1] (2023) در مقاله ای با عنوان " تاثیر شبکه گرایی و گرایش کارآفرینی بر نوآوری و عملکرد استارت آپ در شرکت های کوچک و متوسط: نقش تعدیل کننده انعطاف پذیری استراتژیک" به بررسی تاثیر شبکه گرایی و گاریش کارآفرینی بر عملکرد و نوآوری استارت آپ ها پرداختند. آنها بیان نمودند در حالی که توجه علمی قابل توجهی به عملکرد و رونق شرکت شده است، مفاهیم عملکرد شبکه و جهت گیری های کارآفرینی استارتاپ ها در شرکت های کوچک و متوسط مسلماً توضیح داده نشده است. بر اساس دیدگاه مبتنی بر منبع (RBV) و نظریه تناسب استراتژیک، این مطالعه یک مدل تحقیقاتی را برای بررسی تأثیر جهت‌گیری شبکه و جهت‌گیری کارآفرینی بر عملکرد استارت آپ در شرکت های کوچک و متوسط توسعه می‌دهد. این مدل همچنین بررسی می‌کند که چگونه این رابطه از طریق نوآوری اکتشافی و استثماری میانجی‌گری می‌شود و با انعطاف‌پذیری استراتژیک تعدیل می‌شود. با استفاده از داده‌های یک نظرسنجی از ۲۷۳ استارت‌آپ، یافته‌ها نشان می‌دهد که در مراحل اولیه و رشد، جهت‌گیری کارآفرینی تأثیر بیشتری بر عملکرد راه‌اندازی نسبت به شبکه‌گرایی دارد. نوآوری اکتشافی اثر میانجی بر جهت گیری شبکه و عملکرد راه اندازی دارد. نوآوری استثماری اثر میانجی بر گرایش کارآفرینی، گرایش شبکه و عملکرد راه اندازی دارد. در مرحله اولیه، نوآوری استثماری تأثیر بیشتری بر عملکرد استارتاپ دارد، در حالی که در مرحله رشد، نوآوری اکتشافی تأثیر بیشتری بر عملکرد استارتاپ دارد. انعطاف‌پذیری استراتژیک نقش تعدیل‌کننده مثبتی در رابطه بین گرایش کارآفرینی، نوآوری اکتشافی، نوآوری استثمارگرانه و عملکرد استارت‌آپ دارد. این یافته‌ها کمک قابل توجهی به درک رشد و عملکرد استارت‌آپ‌ها در شرکت های کوچک و متوسط از منظر استراتژیک و نوآورانه ارائه می‌کنند.

وینست و زاکاریا [2](2021) در مطالعه ای با عنوان " گاریش کارآفرینی و عملکرد استارت آپ در رشد فناوری کسب و کار: نقش واسطه ای ظرفیت جذب" به بررسی تاثیر گرایش کارآفرینی بر عملکرد استارت آپ ها پرداختند. آنها بیان نمودند ادبیات گرایش کارآفرینی (EO) رابطه مثبت آن را با عملکرد شرکت تأیید می کند. با این حال، درجه آن به عوامل خاصی بستگی دارد. این مطالعه از دیدگاه مبتنی بر دانش برای توسعه و آزمایش مدلی استفاده می‌کند که نشان می‌دهد چگونه استارت‌آپ‌ها می‌توانند گرایش کارآفرینی (EO) خود را در محیط‌های انکوباتور افزایش دهند. بر اساس مفهوم قابلیت‌های پویا و تناسب استراتژیک، این مطالعه پیشنهاد می‌کند که ظرفیت جذب (ACAP) نقشی در تسریع EO برای به دست آوردن نتایج عملکرد ایفا می‌کند. تنها زمانی که استارت آپ ها منابع موجود را با ظرفیت جذب برای استفاده از تصمیمات استراتژیک خود ترکیب کنند، می توانند به EO بالاتری دست یابند. مدل تحقیق با استفاده از داده‌های نظرسنجی از 304 استارت‌آپ از انکوباتورهای فناوری مختلف در هند اعتبار تجربی دارد. شواهد تحقیقاتی ما ثابت می کند که ACAP رابطه بین EO و عملکرد را در محیط های جوجه کشی بهبود می بخشد. علاوه بر این، در مورد مفاهیم تئوری و عمل بحث می کنیم.